Μετάφρασης Fa Lian Shakya: English
Την γνώριζα από μικρό παιδί αλλά είχα να τη δω πολλά χρόνια. Ήταν τώρα γύρο στα είκοσι πέντε χρονών, γεμάτη ζωή , ενεργητική και αρκετά ανυπόμονη να μιλήσει. Δήλωνε τον εαυτό της άθεο και ήθελε να μάθει για το Ζεν επειδή, όπως το είπε, < Οι Βουδιστές δεν πιστεύουν στο Θεό.> Μιλήσαμε περίπου για μια ώρα.
- Γιατί πιστεύεις πως δεν υπάρχει θεός ; της ρώτησα.
- Γιατί να πιστέψω ότι υπάρχει θεός όταν δεν υπάρχει καμιά απόδειξη γι' αυτόν, που να υπάρχει ένας θεός που να τον δω , να τον ακουμπήσω, να τον ακούσω ή να τον νιώσω με οποιοδήποτε τρόπο ; Το να πιστέψεις στο θεό είναι σαν να πιστεύεις σε μια ψευδαίσθηση.
- Έτσι λοιπόν, θέλεις να πεις ότι επειδή δεν μπορείς να αντιληφθείς το θεό με τις αισθήσεις σου γι' αυτό δεν υπάρχει; την ρώτησα.
- Είμαι λογικός άνθρωπος ! είπε με έμφαση , λογικός.
- Και αν κάποιος άλλος μπορεί να αντιληφθεί το θεό ; της ρώτησα.
- Τότε κοροϊδεύει τον εαυτό του.
- Πώς το ξέρεις ; συνέχισα με τη γραμμή της σκέψης. Και αν η προσοχή του, του επιτρέπει να αντιληφθεί το θεό ενώ η δική σου όχι ;
- Ε.. νομίζω ότι εάν υπήρχε θεός, θα ήμουν ικανή να τον αντιληφθώ. Τι προσοχή θα μπορούσε να έχει άλλος που να μην έχω εγώ ;
- Θυμάσαι όταν ήσουν μικρό παιδί, τη ρώτησα, όταν ο κόσμος σου φαινόταν μπερδεμένος και ίσως και λίγο τρομαχτικός ;
- Ναι. Είπε και με κοίταξε λίγο παράξενα σαν να ήθελε να αλλάξει θέμα, αλλά όμως συνέχισε.
- Θυμάμαι που φοβόμουν στη κρεβατοκάμαρα μου. Φανταζόμουν πως υπήρχαν σκυλιά φύλακες που ζούσαν κάτω από το κρεβάτι μου και που θα με προστάτευαν τη νύχτα.
- Έχεις ακόμα αυτά τα σκυλιά κάτω από το κρεβάτι σου τη νύχτα ;
Γέλασε.
- Έτσι λοιπόν θα συμφωνήσεις πως η κατανόηση και η προσοχή μπορούν να αλλάξουν όσο μεγαλώνουμε ;
- Ναι ... είπε διστάζοντας, ίσως αναρωτιόταν που θα πήγαινα με τη σκέψη.
- Λοιπόν, γιατί θέλεις να πιστέψεις ότι δεν υπάρχει θεός, όταν στην ουσία, θα μπορούσε να υπάρχει η δυνατότητα της εμπειρία του θεού ; Ίσως να είναι κάποια ικανοποίηση, ακόμα και άνεση στη, μη πίστη, στο θεό ;
Είπε πως δεν καταλάβαινε καλά που ήθελα να καταλήξω.
Ο νους είναι ένα παράξενο πράγμα, άρχισα. Φαίνεται πως δεν επιτρέπει στον εαυτό του να μάθει σχετικά ή να καταλάβει καινούργια πράγματα εκτός εάν είναι σε δεκτικό τρόπο - σε μη-αρνούμενο τρόπο. Όταν παίρνει μια στάση εναντίον σε κάτι, απαρνείται την πιθανότητα οποιασδήποτε καινούργιας γνώσης που να εκτείνεται πέρα από τη παρούσα προσοχή του. Υπάρχουν πολλά τέτοια παραδείγματα στην ιστορία του ανθρώπινου γένους-παραδείγματα που οι περισσότεροι από μας γνωρίζουν πχ, πέρασαν δεκάδες χρόνια προτού πιστέψουν οι άνθρωποι τους επιστήμονες και ερευνητές που είχαν δηλώσει ότι ο κόσμος δεν ήταν επίπεδος. Απλά δεν αρέσει στο νου να αφήνει τα πιστεύω του. Ακόμα και σήμερα υπάρχουν αυτοί που αρνούνται να πιστέψουν ότι ο άνθρωπος πάτησε ποτέ το πόδι του στη φεγγάρι. Μπορεί να είναι μια μικρή μειοψηφία, αλλά θα επιμείνουν ότι όποιος πιστεύει τέτοια πράγματα είναι επιεικής και φαντασιόπληκτος. Θα πρέπει άραγε να τους πιστέψουμε ;
Οι μεγάλες ανακαλύψεις συμβαίνουν όταν ο νους φτάσει έξω, πέρα από τα όρια της υπαρκτής γνώσης. Η θεωρία της ειδικής σχετικότητας του Isaac Newton, η θεωρία των quarkς του Gell-Mann- οι συνεισφορές τους στην επιστήμη μπορεί να μην δημιουργούν ερωτήματα σήμερα, αλλά χρειάστηκαν πολλά χρόνια προτού οι σκέψεις τους θεωρηθούν κατανοητές εξηγήσεις, ακόμα και από τους συναδέλφους τους. Κανένας από αυτούς τους άντρες δεν γνώριζε που οι επιδρομές τους στο ανεξερεύνητο έδαφος του νου τους θα τους οδηγούσε. Οι ανακαλύψεις τους ήταν τόσο πέρα από το από το υπαρκτό επιστημονικό συλλογικό-νους που αναγκάστηκαν να εφεύρουν καινούργια μαθηματικά για να περιγράψουν και να εξηγήσουν τις αλλιώτικες και απίστευτες ανακαλύψεις τους.
- Αλλά πως μπορώ να μη πιστέψω στο θεό χωρίς να πιστέψω στο θεό ; Ρώτησε. Υπάρχει πίστη και μη-πίστη - ή πιστεύει κανείς σε κάτι ή όχι .
- Πιστεύεις ότι ο Einstein πίστευε στη σχετικότητα προτού την ανακαλύψει ; τη ρώτησα. Το ξέρεις ότι ομολόγησε ότι δεν πίστευε σ' αυτήν ακόμα και μετά που την ανακάλυψε; Αλλά αυτό δεν τον έκανε να την εγκαταλείψει, δεν τον επηρέασε το γεγονός της ειδική σχετικότητας. Δεν είχε σημασία έτσι κι' αλλιώς το τι πίστευε. Έτσι είναι η πραγματικότητα. Υπάρχει, κι' ας πιστεύουμε σ' αυτή ή όχι.
Με κοίταζε επίμονα και σιωπηλά για λίγο. - Η πραγματικότητα είναι ανεξάρτητη από τι πιστεύουμε... φάνηκε να συλλογίζεται στον εαυτό της.
- Όταν θέλεις να πας στα εμπορικά καταστήματα παίρνεις τα κλειδιά σου και πας στο αυτοκίνητο σου. Έχεις ανάγκη να πιστέψεις στο αυτοκίνητο σου για να μπορέσεις να το οδηγήσεις στο εμπορικό κατάστημα ;
Η πίστη είναι δυο βήματα που έχουν αφαιρεθεί από την πραγματικότητα του τι είναι πιστευτό. Όταν μιλάμε μονάχα για πίστη, όχι για τίποτε άλλο - η πίστη δημιουργεί την δική της πραγματικότητα. Η πίστη είναι η δυαδική απάντηση του νου σε μια ιδέα ή αντίληψη. Η πραγματικότητα μπορεί να αντιληφτεί μονάχα άμεσα, προτού τη φιλτράρει ο νους. Από τη στιγμή που το μυαλό ερμηνεύει τη πραγματικότητα, η καινούργια πραγματικότητα είναι ενίοτε η ερμηνεία. Αυτό είναι το πρώτο βήμα που αφαιρείται. Ύστερα, αφού ο νους έχει ολοκληρώσει την ερμηνεία του, ελέγχει να δει πως ταιριάζει η ερμηνεία με το υπόλοιπο της εμπειρίας που είχε εξελιχθεί στη διάρκεια των χρόνων. Εφόσον ο νους είναι συνυφασμένος δυαδικός, δηλαδή, από τη στιγμή που ταξινομεί τα πράγματα σαν αληθινό ή ψεύτικο, καλό ή κακό, σωστό ή λάθος, επικαλύπτει την ερμηνεία με τη γνώμη του. Αυτό είναι το δεύτερο βήμα που αφαιρείται. Από τη στιγμή που έχουμε πάει τόσο μακριά, έχουμε τάση να χάνουμε κάθε λαβή που θα είχαμε για τη πραγματικότητα που είχε ξεκινήσει όλο το επεισόδιο. Αντί να βλέπουμε ένα σωρό χρησιμοποιημένα δοχεία και χάρτινα ποτήρια σε μια γωνιά του δρόμου, βλέπουμε ένα σωρό σκουπίδια ή, αντί να βλέπουμε έναν άνθρωπο που περπατάει στο δρόμο βλέπουμε έναν άθλιο άστεγο άτομο.
- Θέλεις να πεις ότι δεν θα έπρεπε να πιστεύουμε σε τίποτα ; επέμενε. - Μήπως δεν μαθαίνουμε στα παιδιά μας τι να πιστέψουνε και τι να μη πιστέψουνε έτσι ώστε να επιβιώσουνε στο κόσμο όταν θα ενηλικιωθούν ;
Όταν μαθαίνουμε τα πιστεύω μας στα παιδιά, δεν διδάσκουμε απλά τα πιστεύω μας ; Μήπως αυτά που πιστεύουμε δεν είναι αφαιρέσεις από το τι είναι πραγματικά ; Διαβάζουμε μια ιστορία στα παιδιά μας σχετικά με ζώα μιας φάρμας και μαθαίνουν κάτι από αυτό. Ύστερα τους πηγαίνουμε σε μια φάρμα και βλέπουν και νιώθουν τι είναι το γουρούνι ή το άλογο. Μαθαίνουν λίγο περισσότερο από αυτό. Όταν μεγαλώσουν, ίσως να τους ανεβάσουμε σε ένα άλογο και τους αφήνουμε να κάνουν μια βόλτα, ή τους αφήσουμε να ταΐζουν τα γουρούνια και τις πάπιες. Μαθαίνουν ακόμα περισσότερο για τα ζώα από αυτές τις εμπειρίες.
Τώρα, εάν ήταν να τους αφαιρέσουμε όλες αυτές τις εμπειρίες ενώ μεγαλώνουν και να τους λέγαμε μονάχα ιστορίες για τα ζώα της φάρμας, θα τα γνώριζαν μονάχα διαμέσου των αφαιρέσεων των ιστοριών. Υπάρχει διαφορά ανάμεσα σ' αυτούς τους δυο τύπους γνώσεων ; πραγματικά όχι, αλλά υπάρχει μια διαφορά στο τι είναι το γνωστό. Τα παιδιά που μεγάλωσαν μονάχα με ιστορίες, δεν θα πρέπει να εμπιστεύονται ότι οι ιστορίες βασίζονται σε μια θεμελιώδη πραγματικότητα - και ότι υπάρχουν πράγματι ζώα της φάρμας στο κόσμο και ας μη τους έχουν δει ποτέ, ούτε ακουμπήσει, ούτε μυρίσει ή ταΐσει ;
Η πίστη χωρίς να πιστεύεις, μας ετοιμάζει ψυχολογικά για να συναντήσουμε το πραγματικό που δεν έχει ακόμα φανερωθεί. Γι' αυτό το λόγο, η πίστη στο Θεό κηρύσσεται σε πολλές θρησκείες σαν ένα τρόπο για να μας προετοιμάσει για μια συνάντηση με το Θεό. Όταν το πραγματικό συναντάται , πίστη και πιστεύω φεύγουν σαν το κουκούλι μιας πεταλούδας. Το προστατευτικό κέλυφος της πίστης δεν χρειάζεται πια. Το παιδί που θα έχει διαβάσει μονάχα για τα ζώα της φάρμας αποκτά πίστη στην ύπαρξη τους, αλλά αργότερα στη ζωή, ίσως και αφού θα έχει ζήσει σε μια φάρμα για λίγο καιρό, θα γνωρίζει απλώς για τα ζώα της φάρμας. Η πίστη δεν συμπλέκεται. Γι' αυτόν, η έννοια το να έχει πίστη στην ύπαρξη μιας αγελάδας είναι αστείο.
Ορισμένοι Βουδιστές μπορούν να πουν ότι πιστεύουν στο Θεό, άλλοι μπορούν να πουν αλλιώς, αλλά η πραγματικότητα του Θεού είναι ανεξάρτητη απ' οτιδήποτε πιστεύει ή δεν πιστεύει κανείς.
Οι θρησκείες όλου του κόσμου μαρτυρούν σε παγκόσμια παράκληση, ο νους μας να πραγματοποιεί αυτό που είναι μεγαλύτερο του αυτού καθεαυτού. Πώς περιγράφουμε κάτι που να μην έχει καμιά σχέση ή που δεν μοιάζει με τίποτε άλλο ; Το ονομάζουμε Θεός, Βουδική Φύση, Αλλάχ, Ιεχωβά, Πάτερ ημών, ή αποδίδουμε ένα ήχο σαν το < Ωμ> κάποια μυστηριώδη ουσία στη οποία εννοούμε ;
Τελικά, αυτά είναι όλα τρόποι και μέσα αναφοράς σε κάτι που αψηφά όλες τις μορφές αναφοράς.
Είπε ότι δεν είχε σκεφτεί ποτέ τα πράγματα με αυτό τον τρόπο, ύστερα ρώτησε πως το Ζεν ταιριάζει με όλα αυτά .
- Στο Ζεν, διαλογιζόμαστε για να είμαστε ικανοί να κοιτάξουμε μέσα στη ίδια τη φύση μας, για να υπερβαίνουμε το οριακό εγώ. Όταν οι σκέψεις φιλτράρονται από το εγώ, οδηγούν στη διαφωνία και η διαφωνία φέρνει σύγκρουση και η σύγκρουση φέρνει σύγχυση. Η προσήλωση οδηγεί στην κατανόηση και τέλος στην σοφία. Δεν έχει σημασία τι μας λέει ο κόσμος, ή τι σκεπτόμαστε για τούτο ή για κείνο. Δεν μπορούμε να προσδοκούμε την πραγματοποίηση του Θεού με τις σκέψεις μας ή με αναπάντητα πιστεύω. Αλλά μπορούμε να γίνουμε κενοί από τον <εαυτό> και η ερώτηση Θεός εξαφανίζεται μαζί του. Ονομάζουμε αυτό Θεϊκή Ένωση ή Samadhi.
Σταμάτησα και μείναμε σιωπηλοί για λίγο. Φάνηκε ξαφνικά πολύ κουρασμένη.
Το να ξεγράψουμε ό,τι νομίζουμε και ό,τι γνωρίζουμε για αληθινό και ψεύτικο σχετικά με τον κόσμο στον οποίο ζούμε είναι πολύ δύσκολο, ακόμα και οδυνηρό. Όσοι από εμάς που έχουν ταξιδέψει σ' αυτό το μονοπάτι το αντιλαμβανόμαστε σαν ένα θάνατο, ο θάνατος του εγώ, να πεθαίνει η έννοια της ύπαρξης σαν μια ανεξάρτητη οντότητα, χωριστή από τα πάντα. Ο Βούδας το πραγματοποίησε εξ αιτίας της έννοιας του αποχωρισμού, πράγμα που εμείς σαν ανθρώπινα όντα δοκιμάζουμε με πόνο. Αυτός, όπως και πολλοί άλλοι μετά από αυτόν, είχε την ικανότητα να υπερβαίνει αυτή την παράφρονη σαμσαρική ύπαρξη. Και εξηγεί, το Νιρβάνα βρίσκεται αδειάζοντας το νου από τις αποσκευές του, προσηλώσεις, τα δεσμά του. Η εντατική προσπάθεια είναι εντελώς εσωτερική. Απαιτείτε επιμονή και διαρκή πίστη που η εντατική προσπάθεια θα ανταμείψει.
- Γίνετε.
Μιλήσαμε ακόμα για λίγο, ύστερα τελειώσαμε τη συζήτηση με ευχαρίστησε για τις εξηγήσεις μου. Είχαμε διασχίσει πολλά εδάφη σε μικρό χρονικό διάστημα. Μου είπε ότι θα ήθελε να τα ξαναπούμε κάποτε αλλά ότι ήθελε χρόνο για να χωνέψει αυτά που άκουσε. Της ευχήθηκα να είναι καλά.